Νέα

Περισσότερο από το 99% της υπεριώδους ακτινοβολίαςαπορροφάται από τους πρόσθιους σχηματισμούς του ματιού, αν και ένα μικρό ποσοστό φθάνει στον φωτοευαίσθητο αμφιβληστροειδή χιτώνα. Η υπεριώδης ακτινοβολία που περιέχει το ηλιακό φως δεν είναι χρήσιμη για την όραση. Υπάρχουν πολλές επιστημονικές έρευνες σύμφωνα με τις οποίες η απορρόφηση της υπεριώδους ακτινοβολίας από τα μάτια μπορεί να συμβάλλει στην πιο γρήγορη γήρανσή τους καθώς επίσης και ένα μεγάλο αριθμό από σοβαρές οφθαλμικές ασθένειες. Τα προστατευτικά μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται είναι απλά, όπως η χρήση των απορροφητικών γυαλιών ηλίου και καπέλων με γείσο.

Ποιό κομμάτι της υπεριώδους ακτινοβολίας είναι πιο επικίνδυνο. Η υπεριώδης ακτινοβολία συνήθως χωρίζεται σε δύο μέρη : την ακτινοβολία UV-B η οποία αντιπροσωπεύει τη μικρότερου μήκους κύματος ακτινοβολία (280 έως 315 νανόμετρα) η οποία μπορεί να προκαλέσει έγκαυμα και προδιάθεση για καρκίνο του δέρματος. Η ακτινοβολία UV-A (315 έως 400 νανόμετρα) είναι υπέυθυνη για το μαύρισμα του δέρματος, συμβάλλει όμως στην γήρανση της επιδερμίδας και στον καρκίνο του δέρματος. Η εμπειρία από εργαστηριακά πειράματα και μελέτες έχει δείξει ότι η ακτινοβολία UV-B είναι η πιο βλαβερή, υποθέτουμε πως αυτό συμβαίνει διότι έχει μεγαλύτερη ενέργεια. Το μεγαλύτερο μέρος της ακτινοβολίας UV-B απορροφάται από τον κερατοειδή χιτώνα και τον κρυσταλλοειδή φακό των ματιών. Γι' αυτό και μπορεί να προκληθεί βλάβη σε αυτούς τους ιστούς αλλά συνήθως όχι στον αμφιβληστροειδή ο οποίος βρίσκεται στο πίσω μέρος των ματιών. Παρ' όλα αυτά, βλάβη στον αμφιβληστροειδή μπορεί να προκληθεί από την ακτινοβολία UV-A η οποία έχει μικρότερη ενέργεια, αλλά εισχωρεί πολύ βαθύτερα στα μάτια και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες. Το ηλιακό φώς περιέχει πολύ περισσότερη UV-A και λιγότερη UV-B ακτινοβολία. Πάντως καμία από αυτές τις ακτινοβολίες δεν έχει αποδειχθεί ωφέλιμη για τα μάτια καθώς επίσης δεν συνεισφέρει στην όραση. Για μια άριστη προστασία στον ήλιο πρέπει να χρησιμοποιείτε γυαλιά που απορροφούν και τα δύο αυτά είδη της ακτινοβολίας.

Παθήσεις των ματιών που έχουν σχέση με την έκθεση στον ήλιο. Η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί να λειτουργήσει σαν επιβαρυντικός παράγοντας στην εμφάνιση διαφόρων παθήσεων των ματιών όπως καταρράκτη, πτερύγιο, καρκίνο του δέρματος γύρω από τα μάτια, φωτοκερατίτιδα, εκφυλιστικές παθήσεις του κερατοειδή και μπορεί να επιβαρύνει περιπτώσεις εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας.

Ο καταρράκτης: είναι μια από τις βασικές αιτίες χαμηλής όραση και τύφλωσης σε όλο τον κόσμο. Είναι το θάμπωμα του φακού που βρίσκεται μέσα στα μάτια και εξελίσσεται σταδιακά στην περίοδο αρκετών ετών. Από εργαστηριακές μελέτες έχει αποδειχτεί ότι η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) μπορεί να προκαλέσει καταρράκτη. Επηδιμιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι συγκεκριμένοι τύποι καταρράκτη είναι συνδεδεμένες με ασθενείς οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είχαν εκτεθεί για μεγάλες χρονικές περιόδους σε υπεριώδη ακτινοβολία και κυρίως σε UV-B.
Ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας είναι ο κύριος λόγος μειωμένης όρασης στα άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών. Η έκθεση σε έντονη υπεριώδη ακτινοβολία (UV) και σε ορατού φάσματος μπλέ-βιολετί ακτινοβολία προκαλεί βλάβες στον ιστό του αμφιβληστροειδή όπως αποδείχτηκε από εργαστηριακά πειράματα.
Το πτερύγιο: είναι η υπερβολική ανάπτυξη ιστών στο λευκό μέρος του ματιού οι οποίοι εκτείνονται επάνω στο διάφανο μέρος του ματιού (κερατοειδής) και μπορεόυν να εμποδίσουν την όραση. Συναντάται συνήθως σε άτομα τα οποία δουλεύουν σε εξωτερικό περιβάλλον και είναι εκτεθειμένα στον ήλιο και τον αέρα και η ανάπτυξή του έχει σχέση με την ποσότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας στην οποία εκτίθενται τα άτομα αυτά. Στη χώρα μας συναντάται σε πολύ μεγάλο βαθμό σε άτομα που ζουν στα νησιά των κυκλάδων όπου υπάρχει πολύ μεγάλη ηλιοφάνεια. Μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά, αλλά πολύ συχνά επανεμφανίζεται και μπορεί να προκαλέσει απώλεια της όρασης αν δεν αντιμετωπισθεί. Είναι γνωστό πως η υπεριώδης ακτινοβολία αποτελεί πράγοντα προδιάθεσης για καρκίνο του δέρματος, όπου συμπεριλαμβάνονται τα βλέφαρα και το δέρμα του προσώπου.
Η φωτοκερατίτιδα: είναι βασικά ένα είδος εγκαύματος του κερατοειδή το οποίο προκαλείται από υπερβολική έκθεση σε ακτινοβολία UV-B. Είναι μια βλάβη αναστρέψιμη, δηλαδή θεραπεύεται εντελώς. Παρουσιάζεται σε άτομα τα οποία περνούν πολλές ώρες στην παραλία ή στο χιόνι χωρίς καμία προφύλαξη για τα μάτια τους. Μπορεί να προκαλέσει τρομερούς πόνους για 1-2 ημέρες με προσωρινή απώλεια της όρασης.

Ποιοί κινδυνεύουν: Όλοι κινδυνεύουν. Δεν υπάρχει κανείς που να έχει ανοσία στις παθήσεις των ματιών που προκαλούνται από την ηλιακή ακτινοβολία. Όλα τα άτομα ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους μπορεί να υποστούν βλάβες από την έκθεσή τους στην υπεριώδη ακτινοβολία η οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση της όρασης.

Ποιοί παράγοντες ενισχύουν τους κινδύνους. Οτιδήποτε αυξάνει την έκθεση των ματιών στην ηλιακή ακτινοβολία, αυξάνει τον κίνδυνο πιθανής οφθαλμικής βλάβης από την υπεριώδη ακτινοβολία. Σε μεγαλύτερο κίνδυνο βρίσκονται τα άτομα εκείνα που εκτίθενται για μεγάλα χρονικά διαστήματα στον ήλιο λόγω της δουλειάς τους ή άλλων δραστηριοτήτων.
Καθώς η ακτινοβολία UV ανακλάται πάνω σε διάφορες επιφάνειες όπως στο χιόνι, στο νερό και στη λευκή άμμο, ο κίνδυνος είναι σημαντικά μεγαλύτερος στην παραλία, ή στα σκάφη ή όταν κάνουμε σκι. Οι πιο επικίνδυνες ώρες της ημέρας είναι από τις 10 το πρωί έως τις 3 το απόγευμα και κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Επίσης τα επίπεδα της υπεριώδους ακτινοβολίας είναι μεγαλύτερα όσο μεγαλύτερο είναι το υψόμετρο.
Καθώς ο κρυσταλλοειδής φακός των ματιών είναι αυτός που απορροφά την ακτινοβολία UV, τα άτομα που έχουν κάνει εγχείρηση καταρράκτη έχουν αυξημένο κίνδυνο για κάποια βλάβη του αμφιβληστροειδή, εκτός από εκείνες τις περιπτώσεις στις οποίες έχει τοποθετηθεί ενδοφακός κατά τη διάρκεια της εγχείρησης ο οποίος απορροφά την υπεριώδη ακτινοβολία.


Πόσο κινδυνέυουν τα παιδιά. Τα παιδιά δεν έχουν ανοσία στην υπεριώδη ακτινοβολία. Συνήθως περνούν περισσότερες ώρες στο εξωτερικό περιβάλλον και τον ήλιο από ότι οι ενήλικες. Η ζημιά που μπορεί να προκληθεί στα μάτια των παιδιών από τον ήλιο συσσωρεύεται και μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες δημιουργίας οφθαλμικών παθήσεων αργότερα στη ζωή τους. Καλό είναι να προστατεύονται τα μάτια των παιδιών χρησιμοποιώντας καπέλο με γείσο και απορροφητικά γυαλιά ηλίου. Τα γυαλιά ηλίου που προορίζονται για τα παιδιά πρέπει να έχουν οργανικούς φακούς και όχι κρυστάλλινους για προστασία από πιθανούς τραυματισμούς.

Πώς μπορείτε να προστατέψετε τα μάτια σας από την υπεριώδη ακτινοβολία. Η υπεριώδης ακτινοβολία φθάνει στα μάτια όχι μόνο από τον ουρανό αλλά επίσης και από ανάκλαση επάνω στο έδαφος κυρίως στο χιόνι, στην άμμο και άλλες φωτεινές επιφάνειες. Απαραίτητα για την προστασία από τον ήλιο, είναι καπέλο με γείσο και γυαλιά ηλίου απορροφητικά (δηλαδή που απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία). Ένα καπέλο με μεγάλο γείσο μπορεί να μειώσει περίπου κατά 50% την ακτινοβολία UV που μπορεί να φθάσει στα μάτια από επάνω και γύρω από τα γυαλιά ηλίου. Τα απορροφητικά γυαλιά ηλίου είναι αυτά που αποτελούν την καλύτερη ασπίδα των ματιών στην υπεριώδη ακτινοβολία.
Κανονικά, όλα τα είδη γυαλιών ακόμη και αυτά που είναι για την διόρθωση της μυωπίας, οι φακοί επαφής και οι ενδοφακοί πρέπει να απορροφούν ολόκληρο το φάσμα της υπεριώδους ακτινοβολίας (UV-B και UV-A). Αυτό το χαρακτηριστικό της απορροφητικότητας στην υπεριώδη ακτινοβολία μπορεί να ενσωματωθεί σχεδόν σε όλα τα οπτικά υλικά που χρησιμοποιούνται αυτή τη στιγμή και διατίθενται μόνο από τα οπτικά καταστήματα, δεν έχει μεγάλο κόστος, και δεν εμποδίζει την όραση. Για χρήση στο εξωτερικό περιβάλλον και σε δυνατό ήλιο είναι απαραίτητα τα γυαλιά ηλίου που απορροφούν το 99-100% ολόκληρου του φάσματος της υπεριώδους ακτινοβολίας. Πρέπει επίσης να απορροφούν ένα μεγάλο μέρος του ορατού φάσματος (δηλαδή να είναι αρκετά σκούρα) ώστε να μην σας ενοχλεί ο ήλιος. Τα άτομα που φορούν διορθωτικά γυαλιά χωρίς κανένα χρώμα θα πρέπει να χρησιμοποιούν φακούς οι οποίοι μπορεί να είναι λευκοί αλλά με τέτοια επεξεργασία ώστε να απορροφούν το 99-100% της ακτινοβολίας UV σε ολόκληρο το φάσμα της.
Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος κανονισμός συμφωνα με τον οποίο να αναγράφονται επάνω στα γυαλιά ηλίου ακριβείς πληροφορίες σχετικά με την ποιότητά τους. Ο μόνος τρόπος να είστε σίγουροι γι΄αυτό που αγοράζεται τουλάχιστον στον ελληνικό χώρο είναι τα οπτικά καταστήματα όπου όλα τα γυαλιά που διατίθενται είναι ελεγμένα και απορροφητικά σύμφωνα με τις οδηγίες της ευρωπαϊκής ένωσης.
Επίσης πρέπει να γνωρίζετε πως σχεδόν όλα τα γυαλιά ηλίου που κυκλοφορούν εκτός οπτικών καταστημάτων δεν είναι απορροφητικά αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις εκτός από τον να μην είναι απορροφητικά δεν είναι και κατασκευασμένα από οπτικά υλικά. Αυτό σημαίνει πως βλέποντας μέσα από τέτοια γυαλιά προκαλούνται παραμορφώσεις των αντικειμένων με αποτέλεσμα να έχετε πονοκεφάλους και ζαλάδες. Μην παρασύρεστε από την πολύ χαμηλή τιμή τέτοιων γυαλιών γιατί μπορεί να προκληθεί ανεπανόρθωτη ζημιά στα μάτια σας. Στα οπτικά καταστήματα εκτός από γυαλιά των μεγάλων σχεδιαστών μόδας, θα βρείτε και πολλά άλλα γυαλιά σε πολύ χαμηλότερες τιμές τα οποία όμως έχουν σωστούς απορροφητικούς φακούς και προστατεύουν απόλυτα τα μάτια.